Hepimiz üşüdüğümüzde veya aniden ürperdiğimizde tüylerimizin diken diken olduğuna şahit olmuşuzdur. Daha çok üşüdüğümüzde karşılaştığımız bu olay bazen korktuğumuzda veya strese maruz kaldığımızda da meydana gelebiliyor. Peki nedir tüylerimizin diken diken olmasına sebep olan şey? Nasıl oluyor da iç veya dış etkenlere karşı vücudumuz kısa süreliğine de olsa hep aynı tepkiyi veriyor? Hadi bu soruların cevabını beraber bulalım.
Üşüdüğümüz veya korktuğumuz anı bir düşünelim. Aniden bir ürperme hissediyoruz ve hemen sonra kıllarımızın diken diken olduğunu fark ediyoruz. Çok kısa bir süre… Ama vücudumuz hemen tepkisini koymuş bile. Bizler de bizi yoran, üzen kişilere hemen tepkimizi koyabilsek kim bilir hayatımızda neler değişirdi? Neyse konumuz bu değil. Asıl konumuz derimizin üst kısmı ile kıl folikülü arasında yer alan arrector pili isimli kas. Daha detaylı açıklamak gerekirse, arrector pili kasına; vücut yüzeyi soğuduğunda büzülen ve kılları dikleştiren, her bir kasın üzerinde bir yağ bezini sıkıştıran ve tüylerin diken diken olmasına neden olan her bir kıl tabanıyla ilişkili küçük yelpaze şeklindeki düz kaslardan biri de diyebiliriz. Vücudumuzdaki kılların arrector pili ile bağlantısı ise şu şekilde; deriye paralel büyüyen her kıl folikülü, bazal membranın bağ dokusuna küçük bir arrector pili kası bandı ile bağlanır. Arrector pili kası, yağ bezinin yakınındaki kıl folikülünden bağımsız olarak gelişir ve kıl folikülü çıkıntısındaki kıl folikülüne bağlanır. Tabi vücudumuzdaki her kılın arrector pili ile bağlantısı yoktur. Örneğin kirpik kılları gibi cilde dik büyüyen kılların ilişkili arrector pili yoktur. Üşüdüğümüzde kirpik kıllarımızın dikleştiğini düşünsenize, belki de bir çoğumuzun yaptırdığı “lifting”e bir anlık ihtiyaç duymayacaktık.
Ayrıca arrector pili kasının otonom sinir sistemine bağlı olmasından dolayı kol veya bacak kaslarımızın aksine istemsiz kasılır. Yani sadece birazcık korkmamız veya üşümemiz bile sinir sistemimizin bu küçük ama etkisi büyük olan arrector pili kasımızı uyarmasına yetecektir. Sadece bir kısmı da olsa sinir sistemimizin vücudumuza gelen etkilere nasıl tepki verdiğini öğrendik. Şimdi sıra hayatımızdakilere tepki koyabilmekte…
Comments